Taaltips en beter taalgebruik

• Taaltips

  Verschillende / verscheidene / meerdere
  Verschillende: nadruk op verschil
  Verscheidene: een aantal, vele, meer dan één
  Meerdere: alleen in de betekenis van ‘superieure’: X is onze meerdere
  ‘Meerdere’ wordt niet meer afgekeurd in de zin van ‘meer dan één’.

  Terug / weer / opnieuw
  Terug: heeft te maken met  PLAATS – bvb. heen en terug
  Weer en opnieuw: te maken met TIJD: bvb: ik ben weer ziek

  Dit / dat
  Dit: verwijst naar iets dat nog moet komen. Bvb. dit staat vast: ik ben ziek
  Dat : verwijst naar iets dat al gezegd is. Ik ben ziek. Dat staat vast

  Die / dat
  Het meisje van de buren, dat.... “Dat” hoort wel bij een het-woord: altijd bij onzijdige zelfstandige naamwoorden.
  De jongen van de buren, die … “Die” hoort bij een de-woord = altijd bij mannelijke of vrouwelijke zelfstandige naamwoorden

  Binnen / over
  Binnen de twee weken: kan dus binnen een dag, twee dagen, drie, vier..
  Over twee weken: exact over 14 dagen

  Plaatsvinden / doorgaan
  Doorgaan: alleen als er twijfel , uitstel is. Bijvoorbeeld: ondanks alles, gaat het feest door. (doorgaan= toch plaatsvinden)
  Plaatsvinden: vb. het feest vindt plaats op 27 januari.

  Als / wanneer
  Als: vergelijking, voorwaarde. Als je braaf bent, krijg je lekkers of Als hij komt, gaan we eten.
  Wanneer: tijdsaanduiding OF TELKENS als: wanneer hij komt, gaan we samen eten (telkens als hij komt, elke keer weer).

  Verder / voort
  Verder: afstandsaanduiding
  Voort: doe zo voort.
  En …Voorts waren er 3 clowns

  Waaronder / onder wie
  Waaronder: bij voorwerpen. De stoelen, waardonder 3 klapstoelen
  Onder wie: de politici, onder wie de burgemeesters van…
  Maar in de spontaan gesproken taal wordt ‘waaronder’ ook voor personen gebruikt.

  Enkelvoud / meervoud
  zo’n 100 mensen zijn
  een honderdtal mensen is
  50% van alle journalisten is
  Bij ‘een honderdtal’ kan ook het meervoud. Hangt van de accentuering af.

  Zaakvoerder / uitbater
  Zaakvoerder: iemand die ene zaak leidt voor iemand anders
  Andere gevallen: uitbater, winkelier, exploitant, directeur, bedrijfsleider

• Beter taalgebruik

  Vaak gehoord	Beter
  akkoord zijn	akkoord gaan
  solden	koopjes
  inritten	opritten (garages)
  kaderen in	passen in
  kwart na 6	kwart over 6
  dagdagelijks	dagelijks
  parlementair	parlementariër of parlementslid
  op een sisser aflopen	met een sisser aflopen
  omstaanders	omstanders
  politici treden uit	politici treden af
  moest...	mocht...
  2 hekkens	2 hekken
  gans (=dier)	heel
  zo'n (enkelvoud)	zulke (meervoud)
  syndicaat	vakbond
  mutualiteit	ziekenbond
  grootwarenhuis	warenhuis
  de charter	het charter
  de convenant	het convenant
  het NIRAS	de Nationale INSTELLING (dus 'de' NIRAS)
  beroep doen op	een beroep doen op
  uitprinten	afdrukken
  ik noem Erik	ik heet Erik
  eensgezinswoning	eengezinswoning
  enigste	enige (eniger dan enige kan niet)
  polshoogte nemen	poolshoogte nemen (het gaat over de Poolster)
  paranoia	je bent paranoïde (paranoia is de aandoening)
  niet het minst (tamelijk veel)	niet in het minst (absoluut niet)
  een hele grote man (dus geen ‘halve’ ?)	een heel grote man (heel=hier bijwoord)
  op het scherpst van de snede	op het scherp van de snede (een snede is overal even scherp)